Technologie maakt de energietransitie mogelijk
Netwerkbeheer wordt veel complexer, door de opkomst van onregelmatige en oncontroleerbare energiebronnen en de elektrificatie van het gebruik. Elia introduceert daarom zeer geavanceerde digitale tools. Want volgens Filip Carton en Loïc Tilman van netbeheerder Elia, blijft de ‘technologisering’ toenemen.
‘In ons land draagt windenergie 3,5 gigawatt (GW) van de energievoorziening en zonnepanelen 3 GW. Die capaciteit zal tegen 2030 verdubbelen of zelfs verdrievoudigen’, zegt Filip Carton, Head of National Control Center bij Elia. ‘We evolueren naar een koolstofarme economie. Dat betekent dat we ons moeten aanpassen aan die volatiele energiebronnen. En aan elektrificatie in de transportsector door de elektrische auto, en in de verwarmingssector via warmtepompen. Die tendens zal zich exponentieel ontwikkelen.’
Vroeger verbond het netwerk enkele tientallen centrales. Maar nu moet het tienduizenden productiebronnen verspreid over het hele grondgebied beheren. De complexiteit neemt dus toe, en we moeten nieuwe manieren vinden om die te beheren. ‘Technologie in de keten, van de productie tot de eindgebruiker, zal het mogelijk maken om die grote transitie te omkaderen’, vervolgt Carton. ‘Vandaag past de productie zich aan de consumptie aan. Maar in de toekomst wordt het net andersom.’
Multicentrisch netwerk
‘We moeten dat nieuwe evenwicht in het netwerk vinden, de productie en de investeringen optimaliseren, en betaalbare prijzen garanderen. Ook als er geen wind of zon is’, vult Loïc Tilman aan, Group Innovation Manager bij Elia. ‘Een steeds complexer netwerk in balans brengen, dat is de uitdaging. Daarom hebben we nood aan meer flexibiliteit in al onze processen. En dan kan de oplossing komen van digitale technologie zoals het internet der dingen (IoT), artificiële intelligentie (AI) en blockchain.’
Activeerbare en van afstand volgbare geconnecteerde objecten leveren data voor de algoritmen. Die voorzien op kwartierbasis de flexibiliteit van het netwerk. De onderneming zal de consumptiegewoonten analyseren en zo prijzen bepalen waardoor spelers willen deelnemen aan de markt van de flexibiliteit. ‘Zo’n systeem bestaat al voor bepaalde grote industriële klanten die in staat zijn hun vraag aan te passen’, zegt Loïc Tilman. ‘Dat moeten we nu op termijn ook uitrollen tot de eindgebruiker. Die moet, in overeenstemming met het Lean Energy Package van de EU, een centrale rol krijgen. Bijvoorbeeld door het verbruik van de consumenten te 'vatten'. Of door een beroep te doen op blockchain, zodat iedere speler efficiënt, transparant en veilig kan deelnemen aan de markt. Het regelgevend kader moet evolueren naar meer complexe betaalsystemen.’
De onderneming moedigt de ontwikkeling aan van een ecosysteem dat nieuwe concepten moet ontwikkelen. Aanvankelijk gebeurde dat onder de vorm van het initiatief 'Internet of Energy'. Daarin hebben alle marktspelers, dus ook de eindgebruikers, toegang tot hun gegevens en kunnen ze tests en casestudies uitvoeren. ‘Zo werken we het model van morgen mee uit. Het uiteindelijke doel? Een optimale, efficiëntere en meer flexibele werking van de markt’, besluit Filip Carton.
De Tijd, 2019
